EPU – czym jest i jak działa?

Postępowanie cywilne odbywające się przez internet to rozwiązanie polskiego wymiaru sprawiedliwości, które funkcjonuje już od kilku lat, jednak nadal nie każdy o nim słyszał i hasło „e-Sąd” wzbudza pewne podejrzenia. W rezultacie wprowadzonych zmian sąd elektroniczny znacznie przyspieszył bieg niektórych spraw. Na czym polega Elektroniczne Postępowanie Upominawcze? Jakich spraw można dochodzić w ramach tego postępowania?
Co to jest EPU?
EPU to skrót odnoszący się do Elektronicznego Postępowania Upominawczego. Do polskich warunków ten szczególny tryb postępowania cywilnego został wprowadzony w 2009 roku na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z przepisami EPU umożliwia dochodzenie roszczeń o charakterze nieskomplikowanym, niewymagających przeprowadzenia standardowego postępowania dowodowego. Przedmiotem spraw prowadzonych w ramach EPU mogą być roszczenia pieniężne, bez względu na wartość i to, jaki tytuł prawny został nadany. Chodzi tutaj konkretnie o roszczenia, które stały się wymagalne w okresie 3 lat od daty wniesienia pozwu. Stronami takiego postępowania mogą być zarówno przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne, jak i osoby fizyczne. Sądem właściwym do postępowań w ramach EPU jest tzw. e-Sąd, a w praktyce funkcję tę pełni jeden wydział cywilny sądu rejonowego wyposażone w odpowiednie do tego celu zaplecze techniczne. Aktualnie jest nim sąd w Lublinie, również w zakresie odwoławczym.
Zalety EPU
EPU to szybki i łatwy sposób na dochodzenie roszczeń, gdyż wszelkie czynności procesowe odbywają się dzięki opracowanemu systemowi teleinformatycznemu, który umożliwia i ułatwia pracę. Charakteryzuje się:
- brakiem potrzeby wychodzenia z domu, by złożyć sprawę do sądu,
- mniejszym ryzykiem zaistnienia braków formalnych pism procesowych,
- brakiem potrzeby dołączania odpisów pism, załączników, dowodów (wystarczy ich wymienienie).
EPU pozwala oszczędzić czas i pieniądze. Nakaz wydawany w takim postępowaniu ma z urzędu klauzulę wykonalności, a to oznacza, że wierzyciel nie musi składać już osobnego wniosku o jej nadanie. Dla powoda istotne jest też to, że EPU wyróżnia się niższą opłata sądowa (od składanego pozwu). Wynosi ona 1,25% wartości przedmiotu sporu. Jej uiszczenia dokonuje się poprzez przelew z rachunku bankowego.
Nakaz zapłaty z e-Sądu
Przeciętny Kowalski dowiaduje się o EPU najczęściej w momencie otrzymania nakazu zapłaty od e-sądu. To tak naprawdę orzeczenie sądowe wydane formalnie bez udziału pozwanego. Pozwany może otrzymać go w formie wydrukowanej wraz z pozwem. Komunikacja między powodem a e-Sądem odbywa się drogą elektroniczną, natomiast do kontaktów między pozwanym i e-Sądem dochodzi na drodze tradycyjnej (listownej), chyba że sam pozwany wybierze elektroniczną formę kontaktu. Nakaz zapłaty wydany przez e-Sąd charakteryzuje unikalny kod, dzięki któremu można zweryfikować otrzymany dokument na portalu e-Sądu, czy nie jest on fikcyjny. Brak działań podjętych przez pozwanego jest równoznaczny z rozpoczęciem działań komornika. W przypadku zakwestionowania zobowiązania środkiem do zaskarżenia jest sprzeciw. Pozwany może tego dokonać w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu. Przedstawianie dowodów nie jest wymagane. Wystarczy podanie informacji o otrzymanym nakazie zapłaty i wskazanie zarzutów.